“O noso fanatismo político, fervor relixioso e rixidez de pensamento son maiores ca nunca, xamais foramos tan pouco capaces de sentir empatía. Temos unha visión do mundo absoluta e inquebrantable. Evitamos por completo os problemas que propoñen a diversidade e a comunicación mundial. Polo tanto, a ninguén lle preocupan xa as ideas anticuadas sobre o que é verdadeiro e o que é falso”. Así sentencia, non falto de razón, Periwinkle, o cínico protagonista secundario da novela El Nix, do escritor Nathan Hill, unha novela que radiografa a desventura política occidental.
Un dos logros da novela é desenlear algunha das contradicións sociais que nos rodean. Somos unha sociedade cunha infinita capacidade para a crítica, que se aburre da civilización e se entusiasma co discurso tribal con demasiada facilidade. Con esa empanada mental, que chamamos equivocadamente ideoloxía, xustificamos os prexuízos cos que construímos a nosa personalidade política. En fronte están os demais, que tenden a carecer de razón e, a maior parte das veces, de corazón.
É moito máis doado prescindir de todos os datos que non encaixan coas túas ideas preconcibidas e crer os que si o fan
“É moito máis doado prescindir de todos os datos que non encaixan coas túas ideas preconcibidas e crer os que si o fan”, argumentaba Periwinkle. Aínda que estes argumentos o levan a defender unha postura ante a vida pragmaticamente cínica, Periwinkle presiona as nosas máis íntimas conviccións ao lembrarnos a carga que supón ser idealista. Ser idealista obrígache a crer nun mundo no que podemos vivir mellor, por distinta que sexa a nosa forma de entender a vida.
Pero, como podemos diferenciar ser idealista de estar ideoloxizados? Como podemos enfrontarnos a un mundo no que a ideoloxía se converteu en preconxelado ideolóxico? Se ancoramos o noso discurso cualificando as posturas dos partidos en comunistas ou fascistas, dependendo de a quen queremos insultar, estamos alimentando o fast-food político, que tanto agrada aos líderes do precociñado que levan tempo seguindo este guión:
- Identifique os prexuízos que alimentan o seu electorado.
- Localice os seus contrarios ideolóxicos.
- Preseleccione os partidos que alimentan o espectro escuro da ideoloxía que o repugna.
- Realimente os discursos que apestan ao seu electorado.
- Identifique o seu inimigo electoral con esa ensalada repudiable.
- Alimente o fervor entre as filas. Procure que non razoen. Aposte por facer sentir ao seu electorado. Sentir faraos inhumanos politicamente. Dóciles electoralmente. Ou me votan ou non votan.
O insulto é a política de microondas. Esquecemos o lume lento que necesitamos para resolver os problemas sociais que nos rodean. Optamos pola exquisitez política para xustificar as nosas fobias, e a miopía orgánica para alimentar as nosas filias. Somos seres parciais, de partido. Pero a sociedade non é parcial, é completa…e complexa.
