Editorial.

Unha economía ética

“Transformar, con creatividade, a economía”.
“Converter a economía nun espazo de respecto aos principios éticos”.
“Construír unha economía que poña no centro os pobres”.
“Converter o corazón para converter a economía”.
“Antepoñer o ben común ao ben individual”.
“Evitar que a actividade económica repercuta negativamente na nosa Casa Común”.
“Edificar esa Casa Común respectando todas as formas de vida, interesándose polo ben de todas e todos e fomentando a paz”.

Poderían ser enunciados dos capítulos dun “tratado sobre socialismo utópico para un novo milenio”. Poderían ser unha síntese de principios do que certa minoría de economistas críticos veñen chamando a “economía do ben común”, máis interesada na sustentabilidade ca no crecemento material, máis no colectivo e público ca no individual, máis na equidade ca nunha insultante diferenza de rendas entre os actores económicos.

Poderían. Pero o que foron certamente, foron as mensaxes que Francisco lles trasladou aos empresarios galegos –concretamente á Confederación de Empresarios de Galicia, co seu presidente á cabeza– nunha ben recente audiencia no Vaticano. E para que a interpretación deses enunciados non fose deturpada, Francisco, no primeiro parágrafo do seu discurso, puxo esas propostas en contexto: “O luxo pulula xunto á miseria. Mentres uns poucos dispoñen dun poder amplísimo de decisión, moitos carecen de toda iniciativa e de toda responsabilidade, vivindo con frecuencia en condicións de vida e de traballo indignas da persoa humana”.

Certamente que “o lugar” no que se expón a mensaxe (eses inmensos salóns do impresionante edificio vaticano) condiciona a súa forza e os seus efectos. Pero non está de máis trazar ese rumbo diante do empresariado nunha época de traballadores pobres, empresas enerxéticas facendo o agosto, rabiosa oposición política a calquera medida tributaria que minore as diferenzas sociais e reforce os servizos públicos etc.

En todo caso, nada diso é posible sen controlar, regular, intervir no mercado; sen o reparto que fai posible unha fiscalidade avanzada, democrática e social. E, aínda máis, neste momento de “negocios sen fronteiras”, sen acordos a nivel global que recuperen para o ben común –mediante unha taxación pactada entre a comunidade de nacións– parte dos inmensos beneficios que levan as grandes compañías tecnolóxicas, as auténticas beneficiarias dunha economía mundial do “ben privativo e excluínte”.