Despois das noticias sobre os novos datos de uso da lingua galega que acaban de saír nestes días que estamos a escribir o artigo, igual pensabades que vos iamos seguir dando a brasa co tema. Pois non, imos deixarvos un período de reflexión e logo xa nós “falaremos”… Neste número imos dedicarnos a outras cuestións. Empezamos por lembrarvos que botedes de conta que todo se acaba e ás veces acábase sen deixarmos as cousas feitas… O verán aló foi e a nós quedáronnos atrás dúas ideas que tiñamos para contarvos antes de que rematase, así que van agora, porque nunca é tarde…
Déixame tu os xamós e os limós en Lodoselo, na casa do meu irmao. E ollo cos cás
Déixame tu os xamós e os limós en Lodoselo, na casa do meu irmao. E ollo cos cás
Empezamos pedindo desculpas polo esquecemento que sufriu esta sección que sempre dedicaba un especial no número de setembro para homenaxear a fala da xente que nos acollía na Romaxe, pero desta volta pasoulle o compás polo aire. Pois aínda que pasou o día e pasou a romaría, non queremos deixar de lembrar as características dialectais de Lodoselo, ese lugar tan especial do concello de Sarreaus, na comarca da Limia, provincia de Ourense. Estando onde está pertence ao bloque central e, polo tanto, van dicir “pantalós”, “xamós”, “cas”, “mazás”, “limós” ou “irmaos e irmás”, isto é: o plural das palabras acabadas en -n fana quitando o -n e colocando un -s. Logo tamén empregarán “il” (non “el” como dicimos nós pola zona occidental) e “tu”. Oiriádeslles utilizar o posesivo “iste” e non confundiron nada o emprego do pronome “te” e do “che”. Non falan nin peor nin mellor ca ninguén, falan cunhas características da zona que hai que valorar e respectar, igual ca as que temos cadaquén.

En segundo lugar queremos reflexionar canda vós sobre as formas de comunicación que se están a estilar na actualidade, en todas as linguas, que isto non lle afecta só ao galego. Recordades o conto de «Non hai verán sen calor nin “hortera” sen transistor». Cando nós eramos mozas empregabámolo moito porque nos importunaban os que ían co radiocasete á praia ou os que ían pola rúa coa música. E case sempre era música, que ao final escoitabamos nós tamén na casa, no bus… Pero agora, escoitamos conversas privadas en calquera lado, porque a xente ponse a falar co mans libres, e sobre todo a escoitar e enviar mensaxes de voz… pola rúa e en calquera sitio (cafetería, sala de espera do médico, autobús, peixaría…) Falar de lingua é tamén falar da canle de comunicación, que mudou; da relación entre o emisor e o receptor da mensaxe (que cada vez é máis distante) e do contexto (que actualmente poucas veces é o adecuado). Non teremos que reflexionar sobre como imos pasando do diálogo ao monólogo para comunicarnos? Deixamos mensaxes de voz que se contestan con outras mensaxes en tempo real, e así indefinidamente, en sitios moi inapropiados moitas veces, pero non establecemos diálogos nos que nos podemos interromper, matizar, preguntar, aclarar, usar a función fática da linguaxe…

Reflexionade sobre as vosas prácticas e analizade se dialogades ou monologades coas persoas do voso círculo de comunicación máis próximo… Porque nos parece que na actualidade comunicámonos tal e como vivimos, con moita “ilusión”, pero ilusión no sentido etimolóxico do termo, que significaba “engano”. Nós mantemos a ilusión (co significado máis común de “felicidade que se sente pensando no desenlace positivo de algo”) de que isto se recompoña algo e que non acabemos cada un falando só cunha máquina.

Con ilusión esperamos a hora de escribir o seguinte artigo…e non bater con moita xente ao lado que se pon a escoitar vídeos a todo volume!