Ferrados de corazón.

Marisol Bravos: “Son máis difíciles de derrubar os prexuízos, que as barreiras físicas”

Hai ben ferrados de corazón, e de vontade de superación e de fame de igualdade, na nosa convidada do mes. Mestra durante trinta e sete anos, sempre activa en organizacións que loitan palmo a palmo as pequenas conquistas históricas das persoas con diversidade funcional, Marisol Bravos, que foi durante un tempo colaboradora desta revista, sempre está disposta a botar unha man cando hai que empurrar polas causas xustas, e hoxe é membro de Auxilia e do Foro de Vida Independente.

Quen vén sendo Marisol Bravos segundo a propia Marisol?
Empezo dicindo que son “unha nena da polio”. Aos 3 anos tiven a “visita” dun poliovirus que me deixou graves secuelas e camiño con dous bastóns. Nacín nunha aldea do concello de Lugo. Os meus pais ensináronme a ler, escribir… porque non me admitían na escola nin no comedor. Puiden asistir algúns días e a familia -destaco o primeiro paso dado pola miña avoa- decidiu buscarme na cidade un futuro mellor. Pensaban se coser, bordar… porque tiña as mans ben. Con once anos estaba nunha pensión cunha familia que, sen coñecela, foi a miña segunda casa. Admitíronme no colexio Divino Maestro, onde fixen ingreso. Así comecei unha longa carreira de obstáculos.

Retomo o da polio porque somos a xeración dos “nenos do silencio”. Falábase de nós como “nenos enfermizos” sen máis. O goberno de Franco ocultou a epidemia permitindo a súa propagación e, con dúas vacinas xa dispoñibles, tardou oito anos en administralas. Enganados e esquecidos, agora estamos de actualidade porque sabemos dun descoñecido síndrome postpolio con efectos tardíos máis invalidantes. Como dato clarificador quero dicir que esta etapa coincide coa construción do Valle dos Caídos.

Como foron indo as cousas? Como fuches enfocando a túa vida?
Continuei no Instituto Feminino. Estudei polo pracer de estudar sen ver futuro porque a min nunca me preguntaban que quería ser de maior. Fixen Maxisterio, a única opción que tiña naquel momento en Lugo. Aínda que un dos requisitos que se pedían era “non padecer defecto físico” quero destacar que sempre traballei en colexios públicos. Xa xubilada, lembro con moito cariño o mundo do ensino.

Coincidindo coa etapa de Maxisterio, nunhas colonias de verán que organizou Auxilia, descubrín a realidade de marxinación das persoas con diversidade funcional. Con coche e a piques de rematar unha carreira sentinme unha privilexiada e decidín embarcarme nunha loita que me levou a ser cofundadora do movemento asociativo en Lugo, Galicia e España. Non foron fáciles os comezos. Sirva como exemplo que conservo o meu “certificado de subnormalidade”. Así se nos consideraba a todos.

En que estás enredada agora?
Actualmente son máis crítica coas Asociacións demasiado “profesionalizadas”, porque perden a súa parte reivindicativa. Non poden converterse en prestadoras de servizos asumindo o papel da Administración que así lava as mans. Certo que se conseguen cousas, pero queda moito aínda e só temos unha vida. Por iso, conecto máis co Foro de Vida Independente. Un movemento que xurdiu en EEUU, entre os anos 60-70, co obxectivo de devolver ás persoas a unha vida de participación na sociedade. Grazas a activistas moi implicados a súa filosofía estendeuse rapidamente. En España está desde o ano 2000. Non é unha Asociación ao uso, é unha comunidade virtual de reflexión e de loita polos nosos dereitos que ten como lema “nada sobre nós, sen nós”.

Mirando cara atrás, mirando o presente, que che dá como persoa facer o que fas, meterte nos enguedellos nos que te metes?
Ser voluntaria marca. Non se reduce a ocupar un tempo simplemente. Para min representa unha actitude de vida e dar a cara ante calquera inxustiza que encontramos a diario. Os lemas de Auxilia “Unha loita inacabada” e “Por un Lugo sen barreiras” poden servir de resume da miña variada actividade. Mirar atrás serve de estímulo. Lembro como un dos grandes logros, despois de cinco anos de traballo nunha comisión en Madrid, a aprobación da primeira lei, a famosa Lismi. Non foi fácil, pero conseguiuse.

Un non se dá conta dos problemas ata que os vive de cerca. Estou convencida de que se cada persoa asumise a súa responsabilidade de sensibilización, a sociedade cambiaría máis rápido. Todos e todas somos necesarias e debemos colaborar. Se sabemos que van abrir unha cafetería, por poñer un exemplo, podemos preguntar se será accesible para persoas con mobilidade reducida. Sobran leis, pero non confiamos nelas porque se esquecen nos caixóns.

Que soños, que esperanzas agarimas para a nosa sociedade? De que che gustaría contaxiar aos lectores e lectoras de Irimia?
Quizais pola miña historia de superación e por coñecer de primeira man como foron os comezos sigo a loitar por facer realidade o soño dunha sociedade inclusiva.

Abondan historias de situacións de discriminación que se viviron sen apoio social por descoñecemento, por medo… Quero confiar nas novas xeracións. Tomo como referencia a maioría dos meus alumnos cos que sigo en contacto. Algún pouso lles quedaría da súa mestra “diferente” cando os vexo implicados en accións reivindicativas e de concienciación social.

Son máis difíciles de derrubar os prexuízos, as barreiras sociais… que as físicas. Pensar en todos á hora de organizar calquera actividade, abre camiños. É necesario respectar e valorar o distinto empezando por coidar as palabras. De aí vén o de “persoas con diversidade funcional”.

Grazas a Irimia por esta nova oportunidade. Fagamos entre todos un mundo máis xusto!!!