Novela intensa, sobrecolledora, complexa. Dun islandés de nome imposible, Eiríkur Örn Norddahl. Para ler só a grolos. Un crebacabezas. Ás veces novela, ás veces ensaio onde se entrecruzan tempos e voces dos tres protagonistas. Agnes, islandesa de orixe lituana, obsesionada polo Holocausto mentres estuda o auxe dos populismos xenófobos en Europa. Ómar, o filólogo apoucado que sobrevive con traballiños. E Arnór, o neonazi cultivado. No último terzo da novela aparece unha nova voz: a voz nova dos pensamentos na boca muda do bebé dos tres.

Ás veces novela, ás veces ensaio, entrecruza os tempos e as voces dos tres protagonistas

Velaquí unha historia de amor. De desexo. Tamén a memoria do pobo lituano de Jurbarkas. Alí, en 1941, colaboracionistas locais, amparados na bota nazi, masacraron a metade xudía da poboación. Alí vivían os catro bisavós de Agnes: dous xudeus, dous executores. Esta dura e electrizante novela éche o flashback dos tres personaxes. Dous na propia pel, Agnes na dos bisavós.

Capítulos entretecidos de fragmentos curtos sen respostas. Coa obriga de facerse preguntas. Sobre o masacre brutal antes, a medra imparable da ultradereita agora. Daquel nazismo a este neofascismo.

Illska. Urdida de textos, reflexións, historias, contextos, situacións que manteñen a mente en carne viva. Que deixan fonda pegada. Que obrigan a definir no cerebro, na conciencia as liñas que delimitan o ben do mal. Que conmoven coa descarnada e primitiva brutalidade nazi. Que alertan contra esta defensa da “raza” hoxe, das identidades nacionais, a pureza de sangue, a aterradora impermeabilización das fronteiras. Con bardallas populistas no poder do mundo.

Non é lectura fácil: 640 páxinas. Só ao final as pezas empezan a recolocarse e todo vai adquirindo sentido. Denudando o peor, o mellor que levamos dentro. A maldade. A crise da valores na casa Europa. A deriva á que empuxan os populismos, os inconscientes, os canallas.

Illska. La maldad. De Eiríkur Örn Norddahl.