O amigo Carlos Callón vén de publicar un libro impresionante polo contido e polo traballo realizado: O libro negro da lingua galega. Vén sendo un memorial de agravios contra o galego e case que un breviario para ler cada día, como unha meditación. Comeza cunha nova do 28 de maio de 1480: “Se quixeres ser escribán, non podes usar o galego”, un decreto das cortes de Toledo que prohibe empregar o galego en documentos oficiais e remata cunha sentenza do Tribunal Constitucional do ano 1986, declarando inconstitucional unha lei do Parlamento Galego que iguala oficialmente galego e castelán. Son mil e unha noites de pedra entre a primeira e última entrada ao longo de case 800 páxinas.
Unha gran maioría das entradas teñen a Igrexa institucional como responsable. Desde multas por falar galego nos seminarios, castigos e mesmo o emprego do cilicio para non caer no tal grave pecado que é falar na lingua dos pais e dos veciños. Moito me temo que xa non son precisas tales aldraxes. O galego está desaparecido hoxe en día dos seminarios e centros de formación eclesiásticos na Galiza. O libro negro precisa dun segundo volume dende 1986 a 2022 e habemos quedar abraiados! Estaría ben que Irimia, co permiso de Carlos Caión, publique de cando en vez coma un recordatorio algún destes agravios clericais contra o galego.
Queda tamén a satisfacción de descubrir o empeño de milleiros de galegos en reclamar o emprego do galego na Igrexa. Segundo Callón, “As persoas cristiás que querían os oficios relixiosos en galego realizaron unha das maiores mobilizacións en defensa da nosa lingua en toda a súa historia: entregáronlle miles de instancias á Igrexa, escribiron ducias de artigos, a pesar do control da ditadura, publicaron manifestos… Posiblemente non existiu -e non é unha hipérbole- outro movemento tan masivo de defensa dunha lingua en todo o mundo”.
Emociona recordar como o crego Xesús Carro salvou exemplares do Códice Calixtino en galego e os últimos números da revista Nós, agachándoos baixo da sotana antes de que arrasasen a imprenta do mártir Ánxel Casal en Santiago. Obrigado, Carlos, que esforzo tan fermoso de amor por Galiza!
