Cando rematamos cada obradoiro de achegamento á lingua e cultura galegas para inmigrantes e solicitantes de asilo sempre me gusta dedicar unha sesión a falar de como se van sentindo na nosa terra estas novas –son mulleres sobre todo- e novos veciños nosos. Non teñen papeis, os trámites son inacabables e enguedellados, sobreviven como náufragos nun limbo administrativo no que non lles deixan traballar legalmente -cotizando- porque non teñen a residencia, esa condición para a que lles esixen traballar legalmente. Foi un bo exemplo para traer o dito da pescada que morde o rabo. Pois iso, meses, anos, listas de agarda, teléfonos sen voz humana, procesos deseñados para renderse por desespero.
vaca no campo
Pero non tal. Xogan no equipo da esperanza. No seu galego iniciático fixeron relatos breves de experiencias boas e malas. E gañaban as primeiras por goleada. Varias coincidiron na marabilla de vivir nun sitio no que podes falar polo móbil sen ter que facelo ás agachadas por medo a que cho rouben con violencia. As nais daban grazas pola facilidade de acceso dos nenos e nenas a unha escola na que se senten ben acollidos. O de ter praias na redonda é o máximo.

Mesmo había que encirralos para que contasen algo negativo. Pero nada. Por fin varios deles se decidiron…. “pois a verdade que o da choiva levémolo mal, mal”. Rimos un anaco. E aproveitamos para practicar o de “nunca choveu que non escampara, ou, mellor dito, escampase”. E foron saíndo outros temas, como a vivenda.

E niso tocoulle a unha muller caladiña. Contou a súa experiencia nun lugar de Galicia que non vén ao caso: “traballei na cociña dun restaurante, fieime da palabra daquela señora, sen contrato, claro, e cando me botou quedou a deberme mil e pico euros. Cando llos reclamei ela estaba no seu coche, arrincou violentamente e causoume varias lesións. Veu a Guarda Civil e atendéronme ben. Dicíanme: pero, muller, non aceptedes traballos en negro que así non tedes dereitos…”. E emocionouse. E o caso real deu pé a un aplauso e moito debate. Tamén saíu o desagradable asunto deses discursos políticos da santa dereitísima que poñen sempre xuntos a inmigrantes e delincuencia. “Iso está ben feo”, “Non axuda”, “Nós queremos traballar”.

Á saída vin que Feijoo acababa xusto de facelo na campaña electoral catalá, vinculando con simplismo perverso “ocupación de vivendas” con “inmigración ilegal”. Mágoa, pensei, que bo contexto para aprender a usar outro dito galego ben “popular”, ese que di “outra vaca no millo”.