Zafiro editou en 1968 o vinilo Mi tierra gallega. Pucho Boedo preguntáballe a Galicia, cal Bob Dylan da Grela falándolle ao vento, aquilo de “quen foi o pintor que uniu co seu pincel toda a cor verde sobre a túa pel… Quen debuxou as rías da túa paisaxe… Que hai no teu corazón, miña terra galega, que cando a alba chega síntome preso do seu esplendor”. E o pasmo admirativo, ese cativarse polo esplendor que temos diante, dá un brinco transcendente que se resolve co coñecido retrouso da cantiga: “Só Deus puido crear o que ten esta terra que me viu nacer…”.

Non lle hai que facer. As galegas e os galegos con sensibilidade –un mundo de xente–levamos impresa a emoción da paisaxe, a de Rosalía –refírome á de Padrón–, a de Novoneyra, a de Díaz Castro, a das saudades nas ausencias e distancias, a de quen saben chorar de beleza como lle pasaba a Pucho con iso que el chama o esplendor que te apresa.

Na modernidade posmoderna que nos envolve, a solución Pucho ten menos unanimidades porque hai unha sospeita sistemática sobre Deus, cousa non de estrañar, tanto polas representacións e funcións que na historia lle outorgaron os seus representantes como polas cousas que a miúdo se fixeron no seu nome. Pero a emoción radical que a beleza e a harmonía causan ten, con distintos nomes, efectos semellantes: iso que Mircea Elíade chamaba “unha ruptura de nivel”, unha fascinación, a entrada no sagrado, no “numinoso”. Por iso, como Chao dicía, e dicía ben, en Galicia “existe toda unha topografía sagrada en pedras, fontes, ermidas nos curutos dos montes. Porque se algo ten a nosa privilexiada natureza é precisamente o seu carácter íntimo e recolleito, grandioso ás veces, sempre aloumiñante, que o converte en banquete numinoso para os nosos ollos”. E festa completa se ao banquete numinoso lle segue outro de sardiñas e empanadas en boa comunidade.

Os nosos montes están encantados por esa experiencia do sagrado, da beleza esplendorosa e transcendente. O utilitarismo, o negocio, a explotación mineira e enerxética necesitan profanar, dominar. E posuír, furar, remover, desfacer, formigonar.

Alguén ten que defendelos. Moito disto ten que ver co que se viviu aí atrás en Sabucedo (ver a entrevista neste número) e se está a vivir en media Galicia, neste novo empurrón da “razón utilitaria”. Tamén coa recente denuncia de Isabel Vilalba, en nome do SLG, contra a futura “lei galega de recursos naturais” que lle achanta o camiño ás grandes mineiras e eléctricas, por máis que xa sexamos excedentarios en enerxía.

Si, alguén ten que defender da desfeita ese esplendor que nos apresa.