Todo o noso respecto emocionado polas vidas perdidas do arrastreiro de Marín, heroes do traballo, do impagable, do que dá vida aos que quedamos en terra. Teñen nome: Raúl G. Santiago, Pedro H. Couso, Jonathan Calderón, William Arévalo, Martín Quino, Edemon Okutu, Ricardo Arias, Miguel Lumbres, Fernando González, Michael, Francisco De Pazo, Juan Frías, Francisco M. Navarro, Ricardo A. Cruz, Daniel More, Diego A. More, Edwin Córdoba, Fernando Santomé, Juan A. Cordero, Rogelio Franco, Pelungo Z. Apaanah.

Outro capítulo da épica galega. A que se escribe doutra maneira e non está en Netflix nin en HBO, por máis que a Galicia “tópica” -meiga, neboenta e criminal-, o “Galician noir”, xa estea nas plataformas. Unha historia real de espíritos fortes, curados de salitre, con mans de arneirón. Unha historia de silencios e traballos extremos, de condicións terribles, de vintetantas horas xélidas largando e virando con forza nove a cambio de salarios minguantes e beneficios crecentes.

Hai cousas curiosas nestes eventos tráxicos, cando Galicia é “mirada desde fóra”. De súpeto descobren unha realidade dramática, extraordinaria, actividades que rozan o imposible, historias que os observadores non imaxinaban. E emerxe unha humanidade real, boa e xenerosa que fala con sete vogais. Desde a pesca en Terranova ao aturuxo das Tanxugueiras. “Ah, no teníamos idea de que hacíais esas cosas”.

A épica galega é unha cousa honorable, das clases traballadoras, das que terman da Historia, da mesma Historia que esquece os seus nomes. Traballadoras e traballadores sobreviventes e festeiros, non como a trapallada desa malaxente cobizosa da “Guerra de Tronos”, ese novo mito de referencia co que se explica ou xustifica o que pasa na política -e non só na madrileña.

A épica galega ten os seus “episodios nacionais”: a revolta irmandiña; a loita pola terra e polo pan na redención dos foros mediante unha emigración só comparable á irlandesa; a loita polo compango nos mares imposibles, no Gran Sol, nas Svalbard, en Terranova… para ter unha casa digna de tal nome e “estudar os fillos”; a loita cultural pola dignidade e a supervivencia dunha lingua negada e subordinada. E sempre aí, desde abaixo, a épica das mulleres galegas termando das ausencias, facendo posible esa aventura secular, dobremente ignoradas.

Ah, … que boa parte dos mortos do Villa de Pintanxo non eran galegos? Quen dixo tal? Eles son nosos, son os novos veciños, xa entraron na nosa historia, fan parte do noso exército de heroes alternativos, sobreviventes e festeiros, curados de salitre, con mans de arneirón.