O berce de palla e a estreliña, a burra amiga do boi, o anxo coa cantarela e mesmo o lugar, Belén, non son parte dunha crónica histórica senón dunha construción teolóxica. Hoxe xa está claro, investigado e así establecido hai máis de sesenta anos por un consenso de expertos, dos de verdade, dos que estudan décadas antes de falar, que os hai, que non todo van ser másteres de saldo. Trátase dunha narración literaria intencional, para dar que pensar, ser e actuar. Iso é o que ten o xénero literario mítico; non teoriza… conta historias que comunican verdades tan fondas -e neste caso tan “absurdas” para a época e revolucionarias para sempre- que non hai outra que darlles forma de conto, de historieta narrada.
O relato é fabuloso. No corazón do monoteísmo xudaico – Iavé, Rei dos Exércitos, pura testosterona-, dun imperio romano que adoraba un César divinizado, e dun helenismo envolvente cun Zeus que con cetro e coroa mandaba nunha tropa de deuses e deusas; no medio de todo iso describe a historia dun auténtico antiheroe, un antideus. O menos deus imaxinable: alí, nun cortello, unha muller pare, sen teito, de paso e sen medios, rodeados de pastores – excluídos por pobres e por tratar con animais- e tres magos tolos (de reis, nada; magos babilónicos), pagáns, disque astrólogos, xente “de fóra”, da heterodoxia. Ah, e o anxiño, o meu preferido, con aquel universal, antiseitario, romaxeiro “paz á xente de boa vontade”.
Nota: A ilustración ten pouca calidade fotográfica pero moita calidade natalicia: unha mamá inmigrante en patera dá a luz na fragata “Navarra” logo de ser rescatada.
O contiño de Nadal é un ataque en toda regra ao virus da divinización do poder, dos cartos, dos patriarcas e das ortodoxias que xustifican que os cartos, o poder e os patriarcas sexan venerados. O contiño de Nadal é un potente antiviral. O divino, o sagrado, está na radical humanidade, cheira a estrume, comparte o pan con queixo, limpa cacas e pises, busca estrelas, e fai o que pode por parir vida con moi poucos medios e por facer a paz de abaixo arriba, con solidariedade e boa vontade a carradas. Viva a secularidade. A Zeus e a todos os zeuses comezoulles a conta atrás da xubilación. A liberación vén de abaixo, vén de fóra; fóra do pazo, fóra do templo, fóra da cidade e fóra do patriarcado. E vén ecolóxica, sen malgasto en luces.
César Augusto, Herodes e Caifás desmexaríanse con este conto anarquizante. Pero a aquela campesiña de Nazaré, aos pastores, á burra e ao boi faríalles moita ilusión ser os protas por unha vez na historia. Puro cristianismo, dese que adoita acontecer fóra do templo: unha laica e radical tenrura.
Ollo cos virus do espírito. Tomade en silencio unha dose de Nadal, estupendo antiviral.