Pode morrer un cantor? Non sei se se pode dicir que un cantor morre, nin sequera que se perde no medio dun silencio ambiental cheo de ruídos un tanto desagradables, creando enrarecidos silencios intencionadamente amplificados para facernos perder nunha xordeira do exceso. Polo menos, mentres queden ecoando as súas melodías, prendidas en lembranzas, coas mensaxes que nos transmitían e que aquel fistor, poeta, trobador quixo facer nosas, loitando contra o silencio, a inactividade, a pasividade, contra as fames de xustiza.

Benedicto, voz rebelde que nunca calou

Quedou prendida a voz polos camiños, entre as silveiras, na ingravidez dos saloucos e nos latexos dos que nos queremos sentir donos de nós. Pasou, e fíxoo en silencio, como tantos outros e outras. Mais non esqueceu cantar, como fixeron outros que se foron apaisando ao acomodo. Esvaeceu deixando esa melodía da loita, sen esquecer os ideais que lle marcaron senda. Logo da súa estadía quedou un baleiro difícil de encher, pero cheo de memorias.

Como compoñente da Nova Canción Galega, en Voces Ceibes, como mestre, sindicalista, amigo e militante do Partido Comunista, queda pendurada a imaxe do seu sorriso, ao final vitorioso ata a batalla final. A pesar das múltiplas derrotas que imos levando, sabemos que os silencios, a partir de agora, serán máis longos e fríos, sobre todo se deixamos perder a súa voz entre cantos de serea que nada din, que tanto esconden, que nada nos fan sentir senón adormecernos.

Mais nós lembraremos aquel cantor de auga fresca, o daquela rebelde sintonía de intervención social, do compromiso, da referencia de combate que aloumiñaba laios dos que padecían dor e esquecemento. Aquel cantor que batallaba –ao seu xeito– polas liberdades colectivas, que falou por nós abríndose a un mundo de soños que merecemos, e que temos que facer realidade recollendo as súas testemuñas cun compromiso vital.

Agora habita xa aquela dimensión das nostalxias. Deixou de sufrir a súa propia dor, que o tivo retirado, anque sen baixar a garda. Era Benedicto, voz rebelde que nunca calou, que reivindicou –naqueles tempos– a nosa lingua e cultura con orgullo e honra no medio de tantas desconsideracións e censuras.

Un día 5 xuntamos un mar de xente en Boisaca. Chovía. Houbo oradores que falaron, algúns moito, insistindo no xa sabido: a personalidade dun Cantor, en maiúscula, que encheu auroras nas olladas grises de grises tempos. Foi un acto de irmandade sincera. O importante é que nos atopamos no mesmo espazo, convocados por el. Estaba a súa filla, a irmá Chus, a compañeira Maite. Estaba a viúva de Zeca Afonso. Xuntos estivemos a xente da música galega contestataria. Por un momento, lembrei a outros que coma el pasaron. Sentín que non se citara a Bibiano, Mingos de Melide, Agustín Maroñas, Suso Vaamonde… Quedaron os seus ecos reclamando a dignidade de quen cantou e tocou por conta propia, eses que cantan sempre con razón.