Pingas de Orballo.

En Vilachá, aquela xente e Don Pío

Volvín un día a Vilachá, despois da bifurcación que me tenta para escoller entre Monforte ou Rozabales. Fun lembrar ao meu irmán Santi; había un ano daquel accidente de tráfico no que quedamos orfos del, de tantos dos seus soños. Facíanlle -amizades- un cabodano e quero  participarvos algo que me sorprendeu gratamente. Fomos todos os irmáns e outros parentes, aínda que alí había outra máis xente, moi entrañable. Ademais do acto de amizade, atopei cunha paisaxe coñecida e fermosa, coma sempre evocadora, inmóbil mirándonos desde a lembranza. Apenas alterada pola “civilización” regresiva que goberna cando traza e destrúe todo, tamén a paisaxe, deixando marca desa desfeita.

Pero non quería falar só da preciosa paisaxe que se me abría aos ollos na extensión do val e nas canles do río Tor ou cando, para a outra banda, permitían ver tamén Torbeo. Non, o que eu quería contar era do encontro coa xente e o acto relixioso que houbo pola mañá. Foi un acto sinxelo e pola súa espontaneidade debo destacar a súa mesma naturalidade, cómplice coa nosa dor. Non foi, como de costume, un rollo no que se incide na ferida e se recrea alguén nos nomes e na terrible ausencia, que en reflexión profunda nos recolle en medos e estraño silencio. Non, foi todo o contrario, un acto de sosego, de apañarse con textos esperanzadores que pertencen á sagrada historia da humanidade. Deses seres que amaban a natureza e que falaban do fermosa que é a vida mentres dura, do fermosa que pode ser aínda despois, na lembranza que deixa. Quixera destacar o labor extraordinario do cura –Don Pío García Souto, xa coñecido meu por outros motivos– e que se expresou en galego con toda a naturalidade do evidente, do sinxelo e normalizado. Aquel home baixiño, sorrinte e de gran vitalidade, curador e saudador das almas, nun galego común, de pouso antigo, case eterno. Un galego sen contubernios nin “palabros”. Foi a primeira vez que sentín unha misa sen estridencias, sen forzadas traducións feitas ás présas ou sacadas dun código rebuscado e atípico. Aquela era a expresión sen artificios. A xente contestaba en galego, tamén coa pureza e inxenuidade do natural, do máis limpo. E acabou o acto cun sosego que nos encheu de gozo.

Tanto así foi que algúns dos que estabamos, despois de presentarnos, decidimos xantar xuntos, xa chegando a Monforte. Tamén foi, unha xuntanza destacable polo pouso das palabras tan entrañables, pola participación que primaba sobre a calidade ou cantidade. Departimos o momento falando e rindo  das nosas cousas, da vida a tragos curtos e pousados, padaleando a paz. Asomou algunha bágoa na ausencia. Quedamos sorprendidos pola boa mesa, pola atención exquisita que nos dispensaron.

De tarde, de novo en Vilachá, ameazaba tormenta e aínda así, fomos ao miradoiro do Tor. Contemplamos as viñas, a forza do río abrindo as veas da terra, a distancia enganosa das montañas, das baixadas e subidas. Foi un día completo, no que ademais de non sufrir, sentín o valor da vida e lembrei ao meu irmán Santiago por aqueles lares, onde –cando ía ver aos amigos- era moi feliz. Tamén aprendín unha gran lección da vida e souben que os fundamentos da esperanza están onde se pode facer o ben, xuntamente cos demais e principalmente cos que se unifican na dor, os que menos están no escaparate da información. Toda unha lección para un só día. Ao vir de volta, escribín para min no coche esta breve consideración, quedaba atrás un solpor de esperanza, porvir que a todos nos chega, coma se xuntásemos neste espazo o tempo inequívoco de calendarios que nos lembran que somos terra, foulas suspendidas no ar moi brevemente. Somos po e voamos, perdéndonos en capas de memoria. Penduramos, moi fugaces, en memorias enchendo azos e alento. A nosa resistencia é existir e resolver o traballo máis urxente de seguir en nós e no noso, sentindo cal persoas que en irmandade… Pobo somos e así nos sentimos!