Luís González, de pseudónimo Ferreiro, xa para sempre desde a clandestinidade. Era un gran cantor e amigo, gustáballe cantar o himno que entoaban os guerrilleiros antifranquistas. Nacera no 36 en Vila de Cruces, emigrara a Francia, construíu zulos para imprentas de Vigo e da Coruña, para difundir panfletos e boletíns informativos do P.C. Así foi torturado e encarcerado. Para nós, era o enlace daquela guerrilla da que a historia aínda non fala. Xuntabámonos en moitas citas de memoria e confortos, nas Fosas de Aranga, en Palas de Rei, nos tres Manueis… Ninguén nos poderá roubar a memoria e nela, sempre estará o noso Ferreiro, cun facho de luz clarificadora sobre o que é a amizade, a fidelidade e o orgullo de sentirse militante das ideas redentoras dos pobos e dos traballadores. Aquel pobo unido e vencedor no que non exista este desequilibrio social. Seguiremos cantando o que cantabas con gran emoción, aquel himno solemne compartido con todos nas verbas, na loita, na ledicia e no contento. Por iso me atrevo a proclamar a túa memoria imperecedoira, no canto evocador daquela conversa fluída e veraz, nos encontros iluminados pola túa presenza. Seguiremos cantando a túa cantiga e os teus versos esperanzados, o recitado de Niño Yuntero, de Miguel Hernández, co que non eras quen de chegar ao final porque te emocionabas nas primeiras estrofas:

“Carne de yugo ha nacido,
más humillado que bello,
con el cuello perseguido
por el yugo para el cuello.”

Luis Ferreiro
Luis Ferreiro.
© Foto – Nós Diario
Ou o himno da guerrilla, que tamén cantei con Camilo Diós, común amigo:

“Por camiños e montañas, guerrilleiros libres van.
Os mellores loitadores da cidade e do rural.”

Falabamos, entre as amizades de Mondoñedo, coa súa filla Katia e outras xentes, sabéndonos neste mundo precipitado, onde non dá tempo a vivir nin a contar, no que hai que moverse pulsando teclas, agardando mecánicas voces que non escoitan e sempre contestan o mesmo. Nesta rutina de ir engadindo datos, ninguén comprende a tristeza enorme de falar cos contestadores de voz, escollendo opcións e mantendo a escoita do altofalante, entre dúbidas constantes por diversas posibilidades imprecisas. Un mundo xélido, metálico e frío, menos humano, quizais sen bafo nos beizos.

Era o meu amigo Ferreiro. Falabamos do mundo e traiámolo a nós

En calquera caso, chegabamos ao acordo de que a soidade pode mesmo chegar a ser boa cando nos comprace en memorias fermosas, pero é doída —moi doída— cando aínda nos fere. Cando miramos atrás e vemos aquela xente que deu a súa vida para evitar que nos roubaran a esperanza, aquelas torturas de outrora. Moitas e moitos fuxiron e viviron exilios enormes por mor do xenocidio decretado polo ditador, o mesmo que nos deixou pendurados nesta realidade que aínda nos somete e non nos deixa ser quen realmente somos: dignos en propiedade e sen domesticar.

Mirabamos atrás con admiración a toda aquela xente que confiou na verdade e na liberdade, a aqueles que foron testemuñas fieis daquela loita, que apostaron pola verdade, pola xustiza, pola reparación e recuperación doutras memorias. E así, con el, sobrecolliámonos diante da traizón e da pasiva indiferenza de moitos que non escoitan e, sobre todo, daqueles que ocupan o poder e renegan.

cartel Luis Ferreiro
© Foto – Xornal de Vigo e Comarcas
Confirmabamos que foron tempos duros e que aínda hoxe vivimos tempos de represalias, de violencias inauditas, de vivir mentiras, de xulgar poñendo na mesma balanza verdugos e vítimas, ladróns e roubados, enganadores e enganados, vendidos e non vendidos, aqueles que venden a dignidade por calquera cousa mentres se agachan. Tempos, en fin, de non mirar aos ollos, de non querer entender, de saber moito sen coñecer nada, nin a ninguén. Tempos de claustrofobia e decepción, de antidepresivos e ansiolíticos, de non ser quen de dicir a verdade sendo sinceros.

Na nosa memoria sempre estará o noso Ferreiro

Era o meu amigo Ferreiro. Falabamos do mundo e traiámolo a nós, tentando comprender. Desde aquí e sen ataduras de ningún tipo, sen debernos a ningunha condición que nos someta, sen sentirnos aprisionados nin noutra obriga que non sexa a da verdade e da memoria, sen humillar a ninguén pero sen permitirnos ser humillados; sen estar cos grandes nin arredados dos pequenos, sen crer nos vendedores de fume coas súas proclamas lapidarias e cómplices de todo o que nos está caendo enriba e da medra do fascismo. Falabamos e falabamos, vendo como seguen mentindo coas súas arengas sen verdade, sen porvir, e vendidos de antemán á súa derrota.

Por iso eu, agora, proclamo o teu exemplo na loita pola digna condición, coa semente dos dereitos que aínda agardan e ao mesmo tempo nos funden no orgullo de irmos xuntos nesa angueira que nos devolva a propiedade de ser quen somos. Grazas, Ferreiro, por ser como fuches e por ser así, o noso grande valedor e amigo!