Supoño que todos coñecedes a situación de que te atopas cunha persoa que ten gañas de contarche algo porque tena tan metida no peito que se non o conta, rebenta. O outro día pasoume iso. Chegoume un compañeiro e a pouco de saudarme díxome: A que non sabes…? E contoume esta historia na que debo ocultar algunha cousiña, pero en esencia é como vola conto.

A nai deste amigo levaba cincuenta anos preguntándose que sería da súa avoa. Contáronlle que ela tivera a súa nai no ano 36 e que daquela estaba na chaira castelá. Deu a luz a unha nena (a nai da nai do meu amigo, non sei se me seguides) e colleu unha gran depresión. Ingresou no que chamaban daquela un manicomio castelán e o seu pai fíxose cargo, daquela maneira, da súa filla e esqueceu a súa muller. Chegou a guerra e a pista perdeuse. O psiquiátrico, durante a guerra, deixou de selo e os enfermos foran trasladados polo país adiante. Anos despois a nai do meu amigo preguntara e dixéronlle que fora a un psiquiátrico no noroeste de España. Chamou a diferentes hospitais, pero ninguén lle deu razón.

No monte Gaiás inauguraron unha exposición chamada “Voces olvidadas. As mulleres do hospital de Conxo”. Alí foi a señora e descubriu nun documento que alí estaba a súa avoa. A señora estaba emocionadísima porque supoño que atoparse con alguén perdido, que é sangue do teu sangue, ten que ser algo especial. Agora xa sabe onde está enterrada. Algo teñen os entregos para que os respectemos tanto. Se cadra, están máis presentes do que pensamos.